Het practicum

Wat houdt het practicum in?

De bouw van een kristal geeft informatie over de opbouw van het ionrooster. Het is vrij eenvoudig om zelf kristallen te laten groeien uit een onverzadigde oplossing, in ons geval een oplossing van Aluin in water. Bovendien is het leuk om een zo groot mogelijk en mooi kristal te maken. Probeer het uiteindelijke kristal te relativeren aan het ionrooster. 

Kies zelf een zout uit dat je wilt laten kristalliseren. Op internet is veel inspiratie te vinden. 

 

 

Het werkplan

Materiaal:

  • Aluin
  • Demiwater
  • Trechter
  • Filterpapier
  • Bekerglas
  • Dun touw of draad
  • Plankje
  • Afdekking voor over het bekerglas (het mag niet afgesloten worden)
  • Warmtebron (brander)
  • aansteker
  • driepoot + gaasje

 

Stappenplan:

  1. Verwarm de 200 ml demiwater
  2. Los aluin op in het verwarmde demiwater, als het niet meer oplost voeg je nog een minimale hoeveelheid demiwater toe.
  3. Filtreer de eventuele restjes aluin uit de vloeistof
  4. Giet de vloeistof in een bekerglas
  5. Dek het bekerglas af tegen stof
  6. Laat de oplossing een aantal dagen staan

 

  1. Maak een nieuwe onverzadigde vloeistof:
  • verwarm 200 ml demiwater
  • los aluin op in het verwarmde demiwater, als het niet meer oplost voeg je nog een minimale hoeveelheid demiwater toe.
  • Filtreer de eventuele restjes aluin uit de vloeistof
  1. Filtreer de oude vloeistof waar je kleine kristallen in ziet
  2. Zoek het grootste kristal uit
  3. Bind een touwtje om het kristal
  4. Bevestig aan het uiteinden van het touwtje een plankje zodat het touwtje niet in het bekergas glijdt
  5. Hang het kristal midden in de nieuwe vloeistof

 

  1. Wacht drie dagen
  2. Herhaal stappen 1,2,3,4 en 12:Maak een nieuwe onverzadigde vloeistof:
  • verwarm 200 ml demiwater
  • los aluin op in het verwarmde demiwater, als het niet meer oplost voeg je nog een minimale hoeveelheid demiwater toe.
  • Filtreer de eventuele restjes aluin uit de vloeistof
  • Giet de vloeistof in een bekerglas
  • Hang het kristal midden in de nieuwe vloeistof
  1. Wacht weer een aantal dagen en herhaal het gehele punt 14 opnieuw
  2. Stap 14 herhaal je net zo lang totdat er een mooi kristal is gevormd

 

spatel

Een brander, driepoot en gaasje

Trechter, Filterpapier in erlenmeyer

Roerstaven

Pincet

aluin

De uitvoering en waarnemingen

dag 1 van het practicum

Nienke

Op de dag dat het uitvoeren van de eerste stappen van ons werkplan gepland stond was ik ziek, dus dat heb ik dan ook niet meegemaakt. Ik was wel erg benieuwd naar de oplosbaarheid van Aluin en heb dat dan ook opgezocht in de Binas, dat bleek goed oplosbaar te zijn. Eigenlijk had ik dat ook wel verwacht want anders was het werkplan waarschijnlijk ook niet goedgekeurd.

 

Lizette

Ik moest dus alleen de eerste stap van ons practicum uitvoeren. Als eerste vulde ik het bekerglas met demiwater en zette deze op het gaasje die op de driepoot lag. Vervolgens zette ik de graskraan open en stak de brander aan met een aansteker. De brander zette ik onder het bekerglas en toen heb ik gewacht tot het demiwater kookte. Tot nu toe ging best goed alleen ik had vervolgens een foutje gemaakt door Aluin gelijk in het kokende water te doen. Hierdoor kwam het water omhoog en overstroomde het bekerglas een beetje. Nadat ik het water had opgeruimd voegde ik net zo lang Aluin toe met een spatel tot dat het niet meer oploste. Ik was toen bijna klaar alleen nog een afdekpapiertje maken van een cupcakevormpje. Hier had ik een paar gaatjes met het pincet in geprikt, omdat het bekerglas niet volledig afgesloten mocht worden. 

 

dag 2 van het practicum

Na drie dagen gingen we een kijkje nemen of er al kristallen waren gevormd. Dit was gelukkig gebeurd zodat we weer verder konden gaan met ons practicum. Er waren er een stuk of acht ontstaan waarvan we er één erg mooi vonden, omdat hij helder en symmetrisch was. Deze kristal we met een pincet uit de oplossing gehaald en apart gelegd. De rest van de ontstane kristallen hebben we aan de TOA gegeven. Die heeft de kristallen laten drogen en vervolgens weer vergruist.  Ons uitgekozen kristal hebben we aan het touwtje gebonden en we hebben een nieuwe onverzadigde oplossing gemaakt op dezelfde manier als de eerste keer. Het kristal aan het touwtje hebben we aan een stokje geknoopt en deze vervolgens in de oplossing gehangen.

 

dag 3 van het practicum

De derde keer dat we kwamen was de kristal bijna niet gegroeid, dus konden we eigenlijk niks doen. Er waren wel weer kristallen ontstaan op de bodem. We hebben daaruit dan ook maar een kristal gezocht en deze op de bodem in het bekerglas gelegd. Helaas hadden we er niet aan gedacht dat de oplossing nog warm was en is de kristal op de bodem weer  bijna helemaal opgelost in de oplossing. Het kristal die we eerder aan het draadje hadden gehangen was gelukkig nog niet in de oplossing gehangen. Die heeft de TOA dan ook voor ons later in de oplossing gehangen, omdat we geen tijd hadden om te wachten totdat de oplossing was afgekoeld.

  

dag 4 van het practicum

Een  paar dagen later gingen we weer naar ons kristal kijken. Er was iets bijzonders gebeurd. De kristal die we aan ons touwtje hadden gehangen was weer nauwelijks gegroeid, maar het uiteinde van het touwtje was in de oplossing gekomen. Hieraan waren allemaal kleine kristallen aan elkaar gegroeid. Wij vonden dat dit ons uiteindelijke kristal was, omdat het kristal zo bijzonder, maar ook erg dun was. Als we het kristal weer terug hadden gedaan was hij beslist gebroken. Nadat we foto's hadden gemaakt voor deze website zijn we al onze materialen gaan schoonmaken en opruimen. Alle Aluin resten hebben we uit het bekerglas gehaald door middel van filtratie. We hadden een trechter met filterpapier in een erlenmeyer gezet en vervolgens de inhoud van het bekerglas er in gegoten. De aluin resten bleven over en hebben we aan de TOA gegeven.

 

Dan was dit het einde van het praktisch gedeelte van onze opdracht voor scheikunde 

 

Het resultaat